ՄԵՐ ՄԵԾԵՐԸ

ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը Հայաստան-Սփյուռք գործակցության պետական քաղաքականության շրջանակներում իրականացնում է մեր փառապսակ մեծերին նվիրված «Մեր մեծերը»   ծրագիրը:  2013թ-ին այս ծրագրում ընդգրկվել են Արշակ Չոպանյանը,   Գևորգ Զ. Չորեքչյանը,   Վիլյամ Սարոյանը,   Նիկոլ Աղբալյանը և Հայաստանի շախմատի հավաքականը:
Երևանի N 198 ավագ դպրոցում պլանավորվեցին և փետրվարի 13-ից մեկնարկվեց մեր մեծերին նվիրված միջոցառումների շարքը:
 

Միջոցառումներ նվիրված Վ.Սարոյանին:

10-րդ դասարանցիներին հանձնարարվել է կարդալ <<Հեյ ով կա այնտեղ>> ստեղծագործությունը և գրել շարադրություն: 

10-11-րդ դասարանների աշակերտներին հանձնարարվեց ուսումնասիրել և պատրաստել շնորհանդեսներ և տեսահոլովակներ նվիրված Վ.Սարոյանի կյանքին ստեղծագործական աշխատանքին:

 

Փետրվարի 25-ին տեղի ունեցավ շնորհանդեսների ներկայացումը :

             Անցկացվեց պաստառների մրցույթ նվիրված Վ.Սարոյանին:
    6-8-րդ դասրաններին հանձնարարվեց պատրաստել պաստառներ:  ԵՎ ընտրվեցին                           լավագույնները:

           N 198 ավագ դպրոցի  «Բարձրաձայն ընթերցանություն» խմբակը կազմակերպեց միջոցառում նվիրված Վ. Սարոյանին  և ներկայացվեց  «Սովյալները»  ներկայացումը:

               Մայիսի 18-ին   ներկայացվեց Վ.Սարոյանի <<Հեյ , ով կա այնտեղ >>  ստեղծագործության հիման  վրա բեմադրված ներկայացումը :

Միջոցառումներ նվիրված Գևորգ Զ Չորեքչյանին

Գևորգ Զ Չորեքչյանին նվիրված միջոցառումների շարքը բաղկացած էր երեք փուլից:
Առաջին փուլում կազմակերպվեց հարցում Գևորգ Զ Չորեքչյանի մասին:
Երկրորդ փուլում կազմակերպվեց դասախոսություն և աշակերտներին տրվեց հանձնարարություն ուսումնասիրել և պատրաստել շնորհանդեսներ նվիրնած Գևորգ Զ Չորեքչյանին:
Երրորդ փուլում ներկայացվեցին Չորեքչյանին նվիրված պաստառները և շնորհանդեսները,և Հայոց եկեղեցու դասին անցկացվեց փոքրիկ վիկտորինա :
Փետրվարի -13-ին 9-11-րդ դասարանների աշակերտներին ներկայացվեց դասախոսություն նվիրված Գևորգ Զ Չորեքչյանին: Պատմության ուսուցիչ Զ. Հավհաննիսյանը ներկայացրեց հոդված նվիրված Գևորգ Զ Չորեքչյանի կյանքին  գործունեությանը:

     


  Հայոց եկեղեցու պատմության  ուսուցչուհի  Մ.Անթառանյանը անցկացրեց դաս վիկտորինա նվիրված Գևորգ Զ Չորեքչյանին: դասի ընթացքում ներկայացվեցին ծնորհանդեսներ և պաստառներ: դասը և Գևորգ Զ Չորեքչյանին նվիրված միջոցառումների շարքը ամփոփվեց վիկտորինայով:

      

Նիկոլ Աղբալյան  և Արշակ Չոպանյան

Նիկոլ Աղբալյանին և Արշակ Չոպանյանին նվիրված միջոցառումները 

 2013 թ. մայիսի յոթին   11-5, 10-2  և 10-4դ դասարանների աշակերտները  շնորհանդեսի տեսքով ներկայացրին իրենց պատրաստած աշխատանքը՝   նվիրված հայազգի  նշանավոր մտավորականներ և  գրականագետներ Նիկոլ  Աղբալյանին և Արշակ Չոպանյանին: Աշակերտները բազմաթիվ  տեղեկություններ էին  դուրս գրել, նաև սովորել նրանց կյանքի, գրական և հասարակական գործունեության մասին՝ օգտվելով տարբեր աղբյուրներից ՝ հանրագիտարաններից, համացանցից,  գեղարվեստական և մասնագիտական գրքերից, թերթերից ու ամսագրերից: Աշակերտների հետազոտական աշխատանքը՝  նորագույն տեխնոլոգիայի կիրառմամբ,  նպաստեց՝  այսօրվա երիտասարդը ավելի լավ ճանաչի  այն հեղինակներին, որոնք ծրագրային պարտադիր նյութից դուրս են, քիչ են ուսումնասիրված, բայց   շատ կարևոր է նրանց ճանաչությունը    և արժանի գնահատումը յուրաքանչյուր հայի կողմից:  

  2013 թ. մայիսի ութին    Ն. Աղբալյան հեղինակին նվիրված բաց դաս  տեղի ունեցավ 9-1 դասարանում:  /Ստորև ներկայացվում է բաց դասի պլանը/:

Դասարան- 9-1դասարան

Թեման – Նիկոլ Աղբալյան

Դասի նպատակը-  Ուսումնասիրել   մեծ մտավորականի,  նշանավոր հայորդու կյանքին ու գրական- հասարակական գործունեությանը  վերաբերող տեղեկություններ, բացահայտել նրան՝ որպես մարդու, գրաքննադատ- հրապարակախոսի, պետական ու  քաղաքական գործչի, մեծ հայրենասերի

Խնդիրները-

1.      Նիկոլ Աղբալյանի կենսագրությունը

2.      Բազմահանճար հայ մտավորականը՝  մեծ մանկավարժը,  հմուտ հոգեբանը և  հումանիստ  մարդ-անհատը

3.      Հայ մտքի հանճարը. հայ  գրականության պատմության և  գրականագիտության մեջ նրա թողած  ավանդը

4.      Ն. Աղբալյանը ՝ << Վերնատուն>> գրական խմբակի անդամ

5.      Ն. Աղբալյանը՝  20-րդ դարի պետական-քաղաքական գործիչ / ապրած ժամանակաշրջանը  և նրա ներդրումը հայրենիքի կայացման և զարգացման գործում/

6.      Ն. Աղբալյանի  պատգամները՝   բոլոր ժամանակների համար   արդիական, ուսուցանող և գնահատելի

Դասի ընթացքը

Ուսուցչի կարճ դասախոսություն  - Այսօրվա բաց դասը նվիրված է մեծ հային՝ պետական- քաղաքական և հասարակական գործիչ Ն. Աղբալյանին՝ մի մարդու, ով իր շնորհակալ աշխատանքով մեծ ներդրում ունեցավ  հայ ժողովրդի պետականության կայացման  ճանապարհին, ով անջնջելի հետք թողեց հայ և համաշխարհային գրականության պատմության, գրականագիտության պատմության  մեջ՝ շնորհիվ իր տաղանդի՝ այն անսահման վաստակի, որի արդյունքում  զարգացավ հայ գրաքննադատական միտքը, ծնվեցին արժեքավոր և մնայուն գիտական, մանկավարժական և գրականագիտական հոդվածներ,  հրապարակախոսական աշխատություններ,  գրախոսություններ, բազմաթիվ գրքեր: Ն. Աղբալյան մարդ- անհատին  կուսումնասիրենք բոլոր տեսանկյուններից, կծանոթանանաք նրա ապրած ժամանակաշրջանին, կուսումնասիրենք նրա  գիտական- գեղարվեստական աշխատություններից մի քանիսը,  կփորձենք բացահայտել  ժողովրդի կողմից պատվավոր տիտղոսի արժանացած  << հայ մտքի դեսպանին >>  իր ամբողջական կերպարի  մեջ:

Դասի ժամանակ աշակերտները աշխատելու են խմբերով, որոնք կազմելու համար օգտագործում են հետևյալ հնարը.

Չորս աշակերտները ներկայացնում են Ն. Աղբալյանի՝  սերունդներին ուղղված պատգամները: Հանձնարարվում է՝  յուրաքանչյուրն  իր տետրում  այդ խոսքերից ընտրի որևէ միտք,  նախադասություն, որը համարում է կարևոր  կամ առանցքային նախադասություն, կամ այն մտածելու, խորհելու տեղիք է տալիս:/ Այսպիսով գրառում են չորս նախադասություն/: Նույն պատգամը ընտրող աշակերտները ձևավորում են 4խումբ: Տրվում է ժամանակ /3 րոպե/ ՝ քննարկելու համար, թե ինչ  խորհուրդ ունի Ն. Աղբալյանի  յուրաքանչյուր պատգամ: Խմբերը ներկայացնում են իրենց աշխատանքը:  Մտավոր գրոհի մեթոդով գրատախտակի վրա գրառվում են  բոլոր այն  բնութագրող բառերը, որոնք վերաբերում են Ն. Աղբալյանին՝ որպես մարդ- անհատի, մեծ հոգեբանի: / Աշխատանքի արդյունքում մոտավորապես  կունենանք գրված հետևյալ բառերը՝ բարի , ազնիվ, մարդասեր, հումանիստ, անաչառ, հոգեբան, մտածող, գիտակից, խելացի և այլն/:

      Այնուհետև հարց ու պատասխան մեթոդի  միջոցով աշակերտները , պատասխանելով ուսուցչի հարցերին, ներկայացնում են Ն. Աղբալյանի մասին իրենց սովորած  կենսագրական տեղեկությունները / Աշխատանքը կատարվում է սալիկահանդեսի ներկայացմամբ/

      Հարցեր –

1.       Ե՞րբ և որտե՞ղ է ծնվել Ն. Աղբալյանը:

2.       Ի՞նչ է նշանակում<< աղբալ>> արմատը:

3.       Ի՞նչ գիտենք նրա ծնողների մասին:

4.         Նշել Ն. Աղբալյանի ուսումնառության վայրերը:

5.       Ի՞նչն է  եղել նրա  բարձրագույն կրթություն չստանալու պատճառը: Ինչպե՞ս է  դա

                      բացատրում  Աղբալյանը, և ի՞նչ է պատմում այդ  մասին նրա ընկեր Սիմոն

                       Վրացյանը:

6.      Ինչպե՞ս է արթնացել Ն. Աղբալյանի սերը Սայաթ- Նովայի արվեստի նկատմամբ:

7.       ՆերկայացնելՆ. Աղբալյանի  հանրային գործունեությունը / աշխատանքային տարիները, նրա զբաղեցրած պաշտոնները/

8.      Մշտական  զբաղվածությունը ինչպիսի՞ ազդեցություն է թողել ընտանիքում . ներկայացնել Ն. Աղբալյանի և կնոջ ընտանեկան զրույցից մեկ հատված՝ ըստ Ս. Վրացյանի հուշերի:

9.      Ո՞րն է եղել Ն. Աղբալյանի առաջին գրախոսությունը. ո՞ր թերթերին է աշխատակցել Ն. Աղբալյանը:

10.  Ն. Աղբալյանը՝ գրաքննադատ- հրապարակախոս. ներկայացնել գրականագիտական ուսումնասիրությունները, նրանցում արծարծված հարցերի նշանակությունը հայ գրականության պատմության մեջ:

           Քանի որ Ն. Աղբալյանը եղել է Հ. Թումանյանի կազմակերպած << Վերնատուն>> գրական խմբակի անդամ, ուստի և կարևորելով այդ փաստը՝   ներկայացվում է                            << Վերնատան>> մյուս  անդամների և Նիկոլ Աղբալյանի  բարեկամության, ընկերության վերաբերյալ փոքրիկ բեմականացում ՝ պատրաստված նրանց գրած նամակներից և  հուշագրություններից:

 Այնուհետև աշակերտները նայում են տեսաֆիլմ ՝ նվիրված Ն. Աբեղյանի գործունեությանը:  Տեսաֆիլմի դիտումից հետո հանձնարարվում է խմբերի ներսում քննարկել , ապա բարձրաձայն պատասխանել  ուսուցչի կողմից յուրաքանչյուր խմբի տրված հարցերին , որոնք վերաբերում են հայ ժողովրդի պետականացման ճանապարհին Ն. Աղբելյանի կատարած աշխատանքի նշանակությանը:/ Գրել 5-7  պատճառ, որոնք կհաստատեն, որ Ն. Աղբալյանը իսկապես մեծ հայ է, հայ ժողովրդի հայրենասեր զավակ՝ մեծարման և գովասանքի արժանի/:

               

Աշխատանքի այս հատվածը ամփոփվում է Ն. Աղբալյանի գրական դիմանկարի ներկայացմամբ, որը ևս գրառվում է գրատախտակին խմբային աշխատանքի կատարումից հետո:

Դասի վերջում << Հեղինակի աթոռ>> մեթոդով Ն. Աղբալյանը ներկայացնող աշակերտին տրվում են հարցեր, որոնց պատասխանում է աշակերտը:

Ամփոփում- անդրադարձ – 

Բազմահանճար հայ մտավորական էր Աղբալյանը` կյանքի բոլոր ասպարեզների համար պահանջված կարողություններով ու հմտությամբ օժտված և, սակայն, տեսեք, թե ինչպես էր գնահատում նա իրեն. «Կոչում ինչ է – ես էլ չգիտեմ… Ամեն բան եմ և ոչինչ եմ»: Եվ իրոք, նա «ամեն բան» եղավ` ուսուցիչ, քննադատ, խմբագիր, Դաշնակցական գործիչ, կամավորական խմբերի վարիչ, հայագիտություն ուսումնասիրող, հրապարակախոս, Հայաստանի Խորհրդարանի անդամ, նախարար, նույնիսկ …«Շարուրի ցանքերի բաշխման և օգտագործման վարիչ»:

 Ամեն գործի փարեց ոգևորությամբ ու նվիրումով, բայց երբեք հարատև չմնաց միևնույն գործի վրա, չմասնագիտացավ և չտվեց այն,  ինչ որ կարող էր և պետք է տար իր մտքի և սրտի անսաման հարստությունից:

Միջոցառումներ նվիրված Հայաստանի շախմատի հավաքականին:
Հայաստանի շախմատի հավաքականին նվիրված միջոցառումնեը անցկացրեց ֆիզկուլտուրայի ուսուցիչ  Լ.Սաֆարյանը: Աշակերտներին հանձնարարվեց ուսումնասիրել և պատրաստել շնորհանդեսներ նվիրված շախմատ խաղին և Հայաստանի շախմատի հավաքականին: